Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Składki, zasiłki, emerytury  »  Składki ZUS  »   Oskładkowanie świadczeń przyznanych z ZFŚS
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Oskładkowanie świadczeń przyznanych z ZFŚS

Gazeta Podatkowa nr 69 (1006) z dnia 29.08.2013
Aneta Dąbrowska, Dorota Wyderska

Pracodawcy przyznają pracownikom różnego rodzaju świadczenia pieniężne. Dla rozstrzygnięcia czy od ich wartości trzeba naliczyć składki ZUS, czy też nie ma takiego obowiązku istotne znaczenie ma źródło pochodzenia świadczeń. Zasadniczo, jeżeli wsparcie przekazane pracownikom pochodzi ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, wówczas od jego wartości nie opłaca się składek ubezpieczeniowych do ZUS. Jednak nie w każdej sytuacji składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne będą nienależne.


Czym jest ZFŚS?

Oskładkowanie świadczeń przyznanych z ZFŚS

Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (ZFŚS) jest funduszem celowym. Dofinansowanie z jego środków pozwala pracownikom na korzystanie z różnego rodzaju form wypoczynku czy działalności kulturalnej, a także pomocy materialnej - rzeczowej lub finansowej.

Tworzą go (obowiązkowo) pracodawcy zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia danego roku co najmniej 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty.

Niezależnie jednak od liczby zatrudnionych pracowników tworzą go też pracodawcy prowadzący działalność w formie jednostek budżetowych lub samorządowych zakładów budżetowych.

Osobami uprawnionymi do korzystania z Funduszu są:

  • pracownicy (niezależnie od wymiaru czasu pracy, w którym są zatrudnieni) i członkowie ich rodzin,
     
  • emeryci i renciści - byli pracownicy i ich rodziny,
     
  • inne osoby, którym przyznano w regulaminie prawo do korzystania ze świadczeń socjalnych finansowanych z Funduszu.


Składki za pracowników

Zasadą jest, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (w konsekwencji również na ubezpieczenie zdrowotne) pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy o pdof, osiągany u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Takie uregulowanie wynika z art. 18 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 81 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Do przychodu pracowniczego, stanowiącego podstawę wymiaru składek ZUS, zalicza się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne (czyli wynagrodzenia zasadnicze, premie, nagrody pieniężne itd.), ekwiwalenty, jak też wartość pieniężną świadczeń w naturze (są to np. bony towarowe, przekazany pracownikowi prezent w formie rzeczowej, paczka świąteczna itd.).

Niektóre przychody pracownicze korzystają z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (dalej zwanego rozporządzeniem składkowym). Wśród przychodów wymienionych w § 2 ust. 1 pkt 19 tego rozporządzenia wskazano świadczenia finansowane ze środków przeznaczonych na cele socjalne w ramach ZFŚS.

Dotyczy to również podstawy wymiaru składki zdrowotnej, ponieważ do ustalenia podstawy jej wymiaru stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.


Kiedy świadczenia bez składek?

Choć § 2 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia składkowego wyłącza z podstawy wymiaru składek ubezpieczeniowych (społecznych i zdrowotnej) świadczenia finansowane ze środków przeznaczonych na cele socjalne, to należy wyjaśnić, że nie w każdym przypadku od wartości takich świadczeń nie opłaca się składek ZUS.

Aby mogły one korzystać ze zwolnienia ze składek ZUS w oparciu o ten przepis, powinny przede wszystkim wchodzić w zakres działalności socjalnej. Definicję takiej działalności zawiera art. 2 pkt 2 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Stosownie do brzmienia tego przepisu działalność socjalna oznacza usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, opieki nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych, sprawowanej przez dziennego opiekuna lub nianię, w przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego. Stanowi ją również udzielanie pomocy materialnej - rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową.

Ponadto przyznawane przez pracodawcę ulgowe usługi i świadczenia z ZFŚS oraz ich wartość powinny być uzależnione od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z tego rodzaju pomocy. Wynika to z art. 8 ust. 1 ustawy o ZFŚS.

Wobec czego świadczenia przyznane ze środków ZFŚS w takiej samej wysokości dla wszystkich pracowników, bez uwzględnienia ich sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej, podlegają oskładkowaniu. Wynika to z faktu, iż pomocy przyznanej w taki sposób uprawnionym osobom nie można uznać za świadczenie socjalne.

Orzecznictwo w zakresie świadczeń ze środków ZFŚS

"(…) Z funduszu świadczeń socjalnych mogą być finansowane tylko te rodzaje działalności socjalnej, które są objęte ustawową definicją pojęcia "działalność socjalna", zawartą w art. 2 pkt 1 ustawy z 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Wyklucza to finansowanie z funduszu takich świadczeń socjalno-bytowych, których pracodawca udziela pracownikom w związku z ich zatrudnieniem. (…)"

Wyrok SA w Białymstoku z dnia 16 kwietnia 2013 r., sygn. akt III AUa 1056/12


"(…) Podstawowa zasada dysponowania środkami funduszu została określona w art. 8 ust. 1 ustawy (…) stanowi, że przyznawanie ulgowych świadczeń i wysokość dopłat z funduszu powinny być uzależnione od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby korzystającej z funduszu. Nie ma w tym zakresie wyjątków. Nawet regulamin nie może zmienić tej zasady. Stąd świadczenia wypłacone przez pracodawcę z pominięciem owej zasady podstawowej nie mogą być ocenione - w sensie prawnym - jako świadczenia socjalne, a jeżeli tak, to nie mogą korzystać z uprawnień przyznanych tym świadczeniom przez system ubezpieczeń społecznych. Innymi słowy, pomoc z funduszu, może być dokonywana jedynie wówczas, gdy uzależnia się jej przyznawanie od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej pracownika. (…)"

Wyrok SA z dnia 16 września 2009 r., sygn. akt I UK 121/09


"(…) Pracodawcy mogą finansować z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych wycieczki, pikniki, festyny, imprezy sportowo-kulturalne i inne podobne formy działalności socjalnej. (…)"

Wyrok SA w Poznaniu z dnia 26 marca 2013 r., sygn. akt III AUa 1311/12


"(…) Przy przyznawaniu paczek uwzględniono nie tylko kryterium posiadania dzieci, ich liczby oraz ich stanu zdrowia, ale również kryterium dochodowe. Kryterium to znalazło wyraz w zróżnicowaniu wysokości świadczenia pieniężnego, zaś przy uwzględnieniu okoliczności, że wszystkie świadczenia przyznawano jednocześnie, wpływało na wartość całego pakietu pomocy socjalnej udzielonej rodzinie. Dlatego nie można stwierdzić, iż paczki dla dzieci zostały przyznane z pominięciem kryterium socjalnego. (…)"

Wyrok SA w Białymstoku z dnia 27 lutego 2013 r., sygn. akt III AUa 919/12


Zapomoga dla pracownika

Pracownikowi znajdującemu się w trudnej sytuacji socjalno-bytowej przekazaliśmy w sierpniu br. zapomogę pieniężną - bez aktualnej analizy jego sytuacji materialnej (dwa lata temu również korzystał on z zapomogi). Wartość pomocy została przez nas sfinansowana ze środków ZFŚS. Czy przekazana mu zapomoga podlega składkom na ubezpieczenia społeczne i składce zdrowotnej?

TAK. Od wartości przekazanego pracownikowi wsparcia finansowego pracodawca jest zobowiązany naliczyć i opłacić wszystkie składki ZUS (społeczne i zdrowotną oraz na FP i FGŚP - o ile za danego pracownika nie jest zwolniony z obowiązku ich opłacania).

Ze stanu faktycznego przedstawionego w pytaniu wynika, iż przekazanie pracownikowi świadczenia pieniężnego, w związku z jego trudną sytuacją socjalno-bytową, odbyło się bez uwzględnienia kryterium socjalnego. Pracodawca bowiem przed jego przyznaniem nie dokonał analizy obecnej sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej pracownika.

Zatem przekazana pracownikowi w taki sposób pomoc finansowa nie może korzystać z wyłączenia z podstawy wymiaru składek ubezpieczeniowych na podstawie § 2 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia składkowego. Pracodawca nie zachował tu bowiem podstawowej zasady dysponowania środkami ZFŚS wynikającej z art. 8 ust. 1 ustawy o ZFŚS. Powyższe oznacza, że przekazanej pracownikowi pomocy (zapomogi pieniężnej) nie można traktować jako świadczenia o charakterze socjalnym. Tym samym jego wartość nie podlega wyłączeniu z podstawy wymiaru składek ZUS.


Zwolnienie ze składek bez ograniczeń

Córka naszej pracownicy uczestniczyła w sierpniu br. w obozie turystyczno-surwiwalowym. Zakład przekazał pracownicy dofinansowanie na ten cel z ZFŚS, ale jeszcze przed wyjazdem córki na obóz. Czy udzielone świadczenie korzysta ze zwolnienia ze składek ZUS?

Z uregulowań dotyczących funkcjonowania ZFŚS wynika, że pracodawca powinien w zakładowym regulaminie określić zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z Funduszu. Oznacza to, że regulamin ten może zawierać uściślenia co do terminu udzielonych pracownikowi świadczeń.

Niemniej jednak przepis zwalniający z oskładkowania świadczenia sfinansowane ze środków ZFŚS (art. 2 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia składkowego) nie określa żadnych obostrzeń co do momentu udzielenia świadczenia oraz jego formy. Nie czyni tego również w kwestii jego wysokości. Dla celów zwolnienia z oskładkowania udzielonego świadczenia nie ma więc znaczenia, kiedy pracodawca przekaże je pracownikowi - przed wyjazdem czy po powrocie dziecka pracownika z wypoczynku. Pracodawca może też przelać pieniądze na konto pracownika albo wypłacić mu to dofinansowanie w gotówce.

Co podlega sfinansowaniu ze środków ZFŚS?

1) różne formy wypoczynku

spływy kajakowe organizowane dla pracowników i członków ich rodzin, kolonie, zimowiska, obozy dla ich dzieci, wczasy, w tym też wczasy w ramach agroturystyki, pikniki, festyny itp.

2) działalność kulturalno-oświatowa

zakup biletów wstępu do kina, teatru, opery czy filharmonii itp.

3) działalność sportowo-rekreacyjna

zakup sprzętu sportowego, wyposażenie sali gimnastycznej lub siłowni, organizowanie różnego rodzaju zawodów sportowych dla pracowników i ich rodzin

4) opieka nad dziećmi w żłobkach,
klubach dziecięcych sprawowana przez dziennego opiekuna lub nianię, w przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego

tworzenie zakładowych żłobków, klubów dziecięcych i przedszkoli oraz innych form wychowania przedszkolnego, dofinansowanie opłat do wymienionych form opieki nad dziećmi

5) udzielenie pomocy materialnej
- rzeczowej lub finansowej

w przypadku zdarzeń losowych, także zapomogi dla pracowników, którzy znajdują się w trudnej sytuacji materialno-bytowej

6) zwrotna lub bezzwrotna pomoc
na cele mieszkaniowe

np. pożyczka mieszkaniowa

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.)

Ustawa z dnia 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.)

Ustawa z dnia 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 2012 r. poz. 592 ze zm.)

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. nr 161, poz. 1106 ze zm.)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Składki ZUS - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.