Praca w gospodarstwie rolnym a prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

Od 2008 r. jestem zatrudniona na podstawie umowy o pracę. Poprzednio przez 7 lat podlegałam ubezpieczeniu społecznemu rolników w KRUS. Z uwagi na stan zdrowia zamierzam ubiegać się w ZUS o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Czy ubezpieczenie społeczne rolników jest wliczane do stażu uprawniającego do uzyskania tej renty?

Tak. Przy ustalaniu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy uwzględnia się okresy składkowe i nieskładkowe. Te pierwsze są zaliczane bez żadnych ograniczeń, natomiast drugie mogą być uwzględnione tylko w wymiarze nieprzekraczającym 1/3 udowodnionych okresów składkowych. W przypadku, gdy okresy składkowe i nieskładkowe po zsumowaniu nie są wystarczające do uzyskania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, wówczas mogą zostać uzupełnione okresem ubezpieczenia społecznego rolników w zakresie niezbędnym do uzyskania prawa do renty.

Przypominamy, że zgodnie z art. 57 ustawy emerytalnej, prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki:

• jest niezdolny do pracy,
   
• udokumentował wymagany okres składkowy i nieskładkowy (warunek ten nie jest wymagany gdy niezdolność do pracy powstała w związku z wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy),
   
• jego niezdolność do pracy powstała w ściśle wymienionych w ustawie emerytalnej okresach, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ich ustania (tego warunku nie muszą spełniać osoby, które udowodniły okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn oraz są całkowicie niezdolne do pracy).

Od osób, które ukończyły 30 lat wymagane jest jeszcze udokumentowanie co najmniej 5 lat składkowych i nieskładkowych przypadających w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy. Przy czym regulacji tej nie stosuje się do osoby ubezpieczonej, która udowodniła okres składkowy wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiety i 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolna do pracy.

Przy ustalaniu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy uwzględnia się okresy ubezpieczenia społecznego rolników, za które zostały opłacone składki przewidziane w odrębnych przepisach (art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalnej). Oznacza to, że przyjmuje się wyłącznie okresy opłacenia składek na ubezpieczenie społeczne rolników zarówno te z tytułu pracy w gospodarstwie rolnym, jak i prowadzenia gospodarstwa. Tak stanowi art. 10 ust. 2 ustawy emerytalnej. Oczywiście okresy te uwzględnia się tylko w zakresie niezbędnym do uzupełnienia wymaganego stażu.

W lutym 2013 r. kobieta w wieku 49 lat złożyła w ZUS wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Wnioskodawczyni udokumentowała następujące okresy ubezpieczenia:

• od 1 października 1986 r. do 30 września 1990 r. - praca (okres składkowy),
   
• od 1 października 1990 r. do 30 września 1993 r. - urlop wychowawczy (okres nieskładkowy),
   
• od 1 kwietnia 2000 r. do 31 marca 2005 r. - ubezpieczenie społeczne rolników,
   
• od 1 lipca 2009 r. do nadal - praca (okres składkowy).

W ostatnich 10 latach przypadających przed zgłoszeniem wniosku o rentę zainteresowana udowodniła 3 lata i 7 miesięcy okresów składkowych oraz 2 lata i 2 miesiące ubezpieczenia społecznego rolników. Do wymaganych 5 lat ZUS przyjmie okres ubezpieczenia rolników w wysokości ograniczonej do 1 roku i 5 miesięcy.

Okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego oraz pracy w gospodarstwie rolnym, nawet te za które zostały opłacone składki na ubezpieczenie społeczne rolników nie podlegają uwzględnieniu przy ustalaniu prawa do renty, jeżeli zostały zaliczone do okresów, od których zależy prawo do emerytury lub renty na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników.