Przystąpienie zleceniobiorcy do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego

1) Osoba zatrudniona od kilku miesięcy na podstawie umowy zlecenia podlega z tego tytułu obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu. Od 5 maja 2014 r. zamierza przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Czy zleceniodawca może odmówić zgłoszenia jej do tego ubezpieczenia?

Nie. Przepisy ustawy o sus stanowią, iż osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym oraz ubezpieczeniu wypadkowemu. Obowiązkowe jest dla niej również ubezpieczenie zdrowotne. Dobrowolny charakter dla zleceniobiorcy ma jedynie ubezpieczenie chorobowe. Jeśli zatem zleceniobiorca, który podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, złoży płatnikowi składek pisemne oświadczenie, w którym wyrazi wolę podlegania ubezpieczeniu chorobowemu, to zleceniodawca zobowiązany jest zgłosić go do tego ubezpieczenia w ZUS.

Przy czym objęcie tym ubezpieczeniem następuje od dnia wskazanego we wniosku wówczas, gdy zgłoszenie zleceniobiorcy do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych oraz dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego następuje w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczeń, tj. od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania (art. 14 ust. 1a ustawy o sus).

Zleceniobiorca, o którym mowa w pytaniu, z tytułu wykonywania umowy zlecenia jest już zgłoszony do obowiązkowych ubezpieczeń. W celu zgłoszenia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego należy:

• wyrejestrować go z obowiązkowych ubezpieczeń na formularzu ZUS ZWUA, z datą od 5 maja 2014 r., a następnie
   
• zgłosić go do ww. ubezpieczeń oraz do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego na formularzu ZUS ZUA, wpisując jako datę zgłoszenia 5 maja 2014 r.

Taki tryb postępowania wynika z art. 36 ust. 14 ustawy o sus.

2) Czy zleceniobiorca objęty ubezpieczeniami społecznymi, w tym ubezpieczeniem chorobowym, zostanie wyłączony z dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, jeśli zleceniodawca opłaci za niego składki po terminie?

Nie, fakt opłacenia przez zleceniodawcę składek na ubezpieczenia społeczne po terminie nie powoduje wyłączenia zleceniobiorcy z dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.

Zgodnie z art. 14 ust. 2 ustawy o sus dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ustaje:

• od dnia wskazanego we wniosku o wyłączenie z tego ubezpieczenia, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został złożony,
   
• od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono w terminie składki należnej na to ubezpieczenie - w przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracujących oraz duchownych (jeżeli ubezpieczony za część miesiąca pobrał zasiłek - od dnia następującego po dniu, za który zasiłek ten przysługuje); w uzasadnionych przypadkach ZUS, na wniosek ubezpieczonego, może wyrazić zgodę na opłacenie składki po terminie,
   
• od dnia ustania tytułu podlegania temu ubezpieczeniu.

W świetle powołanego przepisu wyłączenie z dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego ze względu na nieterminowe opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne nie dotyczy osób wykonujących pracę na podstawie umowy zlecenia. Składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe oraz chorobowe za zleceniobiorcę oblicza, rozlicza i przekazuje co miesiąc do ZUS w całości zleceniodawca. Jest on także obowiązany obliczać części składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz chorobowe finansowane przez zleceniobiorcę i po potrąceniu ich ze środków ubezpieczonego przekazać do ZUS. Tak wynika z art. 17 ust. 1 i 2 ustawy o sus. Zleceniobiorca nie może więc ponosić konsekwencji nieterminowego przekazania przez zleceniodawcę pobranych z jego wynagrodzenia składek.