Rozliczenie składkowo-podatkowe pracownika-emeryta wykonującego umowę zlecenia zawartą z własnym pracodawcą

W niepełnym wymiarze czasu pracy zatrudniamy osobę uprawnioną do emerytury wojskowej. Obecnie zawarliśmy z nią dodatkowo na kilka miesięcy umowę zlecenia. Jak w takim przypadku rozliczać składki ZUS i podatek?

Osobę wykonującą umowę zlecenia zawartą z własnym pracodawcą (lub wykonywaną na rzecz własnego pracodawcy) dla celów składkowych uważa się za pracownika (art. 8 ust. 2a ustawy o sus). Z tego tytułu podlega ona obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym wszystkich ryzyk i ubezpieczeniu zdrowotnemu. Bez znaczenia jest, że pracownik ma ustalone prawo do emerytury (tutaj wojskowej).

W przypadku gdy pracodawca zawiera z własnym pracownikiem umowę zlecenia, to nie dokonuje dodatkowego zgłoszenia tej osoby do ubezpieczeń. Uzyskany przychód z umowy o pracę i umowy zlecenia podlegający oskładkowaniu wykazuje w imiennym raporcie ZUS RCA z pracowniczym kodem tytułu ubezpieczenia (01 10 X X). Od tego przychodu pracodawca oblicza składki na ww. ubezpieczenia, z tym że składkę zdrowotną ustala odrębnie od przychodów z umowy o pracę i umowy zlecenia, a następnie po zsumowaniu obydwu kwot wykazuje je w raporcie ZUS RCA.

Umowa o pracę i umowa zlecenia dla celów podatkowych stanowią odrębne źródła przychodów, od których pracodawca oblicza i pobiera zaliczki na podatek dochodowy na zasadach określonych odpowiednio w art. 32 i art. 41 ustawy o pdof. Z pytania wynika, że pracownik jest emerytem, a tym samym zaliczki na podatek dochodowy od przychodów z tytułu umowy o pracę nie zmniejsza się o kwotę zmniejszającą podatek. Takiego zmniejszenia dokonuje pracodawca, jeżeli pracownik złożył w zakładzie pracy oświadczenie PIT-2, w którym stwierdził m.in. że nie otrzymuje emerytury lub renty za pośrednictwem płatnika.

W konsekwencji powyższego, przy ustalaniu zaliczek na podatek dochodowy pracodawca pomniejsza dochód do opodatkowania z umowy o pracę o składki na ubezpieczenia społeczne pobrane ze środków pracownika od przychodu ze stosunku pracy, a z umowy zlecenia o składki na ubezpieczenia społeczne pobrane od przychodu z umowy zlecenia. Analogicznie składkę zdrowotną obliczoną od przychodu z umowy o pracę odlicza od zaliczki na podatek dochodowy obliczonej od dochodu z umowy o pracę, a z umowy zlecenia - od zaliczki na podatek dochodowy obliczonej od dochodu z tej umowy (oczywiście odliczeniu podlega składka zdrowotna w wysokości nieprzekraczającej 7,75% podstawy wymiaru).

Za pracownika pracodawca opłaca także składkę na Fundusz Pracy, jeśli kwota stanowiąca podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (bez stosowania rocznego ograniczenia) wynosi w przeliczeniu na okres miesiąca, co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę, a w przypadku pracownika w pierwszym roku pracy - co najmniej 80% minimalnego wynagrodzenia. Tak wynika z art. 104 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach runku pracy (Dz. U. z 2013 r. poz. 674 z późn. zm.). Pracodawca objęty przepisami ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. nr 158, poz. 1121 z późn. zm.) opłaca również składkę na FGŚP. Składkę tę ustala się od wypłat stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (bez stosowania rocznego ograniczenia), bez względu na wysokość kwoty oskładkowanej.

Przypominamy, że składek na Fundusz Pracy i FGŚP nie opłaca się za pracownika, który osiągnął wiek co najmniej 55 lat kobieta i co najmniej 60 lat mężczyzna.

Pracodawca z własnym pracownikiem (zatrudnionym od ponad roku na 1/2 etatu, za wynagrodzeniem określonym w stałej miesięcznej wysokości 884,48 zł) zawarł umowę zlecenia na okres od 1 października 2013 r. do 30 kwietnia 2014 r. W umowie zlecenia odpłatność określono miesięcznie na kwotę 400 zł. W październiku 2013 r. pracownik uzyskał wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę w wysokości 884,48 zł, a z umowy zlecenia w kwocie 400 zł. Koszty uzyskania przychodów od wynagrodzenia z umowy o pracę wynoszą 111,25 zł, a z umowy zlecenia 20%. Pracownik nie złożył oświadczenia PIT-2.

Pracodawca dokonał następujących wyliczeń:

Składka na ubezpieczenie zdrowotne do wykazania w imiennym raporcie miesięcznym wynosi 99,75 zł (68,69 zł + 31,06 zł).

Pracodawca z własnych środków opłaca część składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, całą składkę na ubezpieczenie wypadkowe. Nie opłaca za pracownika składki na Fundusz Pracy (pracownik nie osiągnął wieku 60 lat), ponieważ kwota stanowiąca podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, a tym samym także na Fundusz Pracy jest niższa od minimalnego wynagrodzenia. Natomiast składkę na FGŚP opłaca, o ile jest pracodawcą objętym przepisami ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy.